634e8e6142c3527731ec3c42_Logo image

Altijd productief willen zijn; weer die controle

Een oude overlevingsstrategie heeft zich opnieuw een weg naar mijn leven gebaand. Waar ik vroeger mijn leven probeerde te controleren door als een marine officier met mijn lichaam om te gaan doe ik nu verwoede pogingen om mijn tijd te controleren. Een van de weinige positieve kanten van deze hele thuis isolatie is toch juist dat we meer tot rust kunnen komen? Tot onszelf? Waarom heb ik dan het gevoel dat ik lig te spartelen in een zee van klusjes die NU gedaan moeten worden? Alsof ik ben vergeten hoe ik eigenlijk moet zwemmen. Hoe ik mijn hoofd boven water kan houden. Wat heeft het altijd productief willen zijn me eigenlijk gebracht? En waar doet het me ook alweer aan denken…

Het is een vorm van controle. Iets wat in mijn persoonlijkheid zit. Dat is me inmiddels wel duidelijk geworden. Altijd productief willen zijn geeft een soort houvast en een vals gevoel van veiligheid.

Loslaten. Zien wat er gebeurt. Vertrouwen dat het allemaal goed komt. Met mijn lichaam lukt het steeds beter en ik had gehoopt dat dit mechanisme inmiddels uit mijn leven verdwenen zou zijn. In plaats daarvan klampt het zich verwoed vast aan iets dat net zo organisch is als mijn lichaam. Tijd.

Altijd productief willen zijn om mijn tijd zo goed mogelijk te besteden

Ergens onderweg heb ik de overtuiging opgepikt dat je je tijd zo goed mogelijk besteedt door zo veel mogelijk te doen in zo min mogelijk tijd. En niet zo maar dingen die op mijn pad komen. Zo veel mogelijk lanterfanten zit er helaas niet tussen. Nee, dat moeten we juist zien te vermijden.

Mijn kleine, schattige to-do list is de afgelopen periode uitgegroeid tot een bulderend monster. Als ik klaar denk te zijn tettert het in mijn oor dat dit enkel betekent dat ik nog wel wat meer kan doen. Meer schrijven, meer studeren en meer doen voor anderen.

Niet dat ik wel genoeg heb gedaan. Dat het genoeg is zo. Dat ik goed bezig ben geweest… Wacht eens even, misschien ben ik dat ook wel helemaal niet. Misschien pak ik het helemaal verkeerd aan!

Wat probeer ik eigenlijk te bereiken?

Mijn tijd volproppen met eindeloze dingen die gedaan moeten worden voelt als een vorm van controle. Alsof ik door mijn tijd te controleren een garantie op succes heb. Zolang ik maar druk en productief bezig ben komt het wel goed met mij. Dan zal ik vast een fijn leven krijgen. Ooit. In de toekomst. Waar kennen we dit ook alweer van? Als ik mijn lichaam maar kan controleren word ik vanzelf succesvol, gelukkig en zal het leven me toe lachen.

Bleek dat even een grote leugen te zijn! Zou dat nu dan misschien ook het geval zijn? Daar lijkt het wel op als ik er iets beter naar kijk. Naar wat ik eigenlijk probeer te bereiken: succes en een fijn leven.

Succes betekent voor mij dat ik gelukkig ben. Dat ik kan doen wat ik leuk vind en niet nerveus of gestrest rondloop. Zoals nu het geval is. Bijna kortademig van de eigenhandig vast geknoopte strop om mijn nek. Ik worstel met de overtuiging dat ik meer waard ben als ik productiever ben. Alsof wat ik produceer of doe op een dag iets zegt over mij als mens. Meer = beter = een beter mens. Waarom laat ik mijn gevoel van eigenwaarde weer afhangen van iets dat daar helemaal niets mee te maken heeft? Vroeger mijn lichaam, nu mijn mate van productiviteit. Tijd om mijn oude, favoriete les er weer even bij te pakken.

Geloof niet alles wat je denkt

Oké brein, ik hoop dat je tegen je verlies kunt! Laten we eens flink sleutelen aan de overtuiging dat ik “meer waard ben als ik meer doe.” Net zo lang tot er niets meer van overblijft.

Want waarom zou “meer produceren” beter zijn? Wat als de kwaliteit van hetgeen ik doe door de druk die ik mezelf opleg ernstig achteruit gaat? Dat kan bijna niet anders, door de stress ben ik totaal niet gefocust. Wat als dit ertoe leidt dat er halfbakken artikelen online komen die hun doel compleet voorbij gaan? Dat lijkt me niet per se “beter.” En hoe zit het met de kwaliteit van mijn leven? Een eindeloze to-do list zorgt ervoor dat ik naar adem happend van taak naar taak sjees. Mezelf ongecontroleerd door het leven duw zonder stil te staan bij wat er eigenlijk gebeurt. Alweer alles behalve “beter..”

Wat vind je belangrijk en hoe kun je dat bereiken?

Gewoon gelukkig zijn. Een fijn leven hebben. Iets in die richting? Wat dat inhoudt is voor iedereen anders, net als hoe je dat bereikt. Vraag jezelf regelmatig af of wat je aan het doen bent bijdraagt aan de kwaliteit van jouw leven. Aan wat geluk voor jou betekent. Zijn het eigenlijk wel jouw eigen overtuigingen die je nastreeft, of is het iets dat je onderweg vanuit de maatschappij hebt opgepikt? Waarvan je hebt gehoord dat het moet werken, waardoor je je er nog harder aan vastklampt als je erachter komt dat het voor jou helemaal niet werkt? Terwijl je je beter zou kunnen afvragen of het middel dat je inzet eigenlijk wel bijdraagt aan geluk, liefde of wat het ook maar is dat jij wilt…

Vroeger was het mijn lichaam waarmee ik geluk wilde bereiken. Het moest dunner, sterker en kon altijd beter. Wat natuurlijk absoluut niet tot het beloofde geluk leidde. Eerder het tegenovergestelde, maar in plaats van de illusie los te laten klampte ik me er zo hardnekkig aan vast dat ik een even hardnekkige eetstoornis ontwikkelde. Wat vroeger op gezette tijden eten en sporten betekende heeft zich nu ineens in mijn leven genesteld als op gezette tijden werken en bezig zijn.

Het is zo belangrijk om je bewust te zijn van je patronen. Alleen dan kun je er iets aan doen. Alleen dan kun je je afvragen of je er echt een gelukkiger mens van wordt. Er is niets mis met een beetje structuur, maar meedogenloze controle heeft me echt nog nooit iets opgeleverd. Niet zo gek eigenlijk, want hoe kun je iets moois neerzetten als het geen ruimte heeft om te groeien? En dus ga ik het tegenovergestelde proberen. Dwars tegen mijn brein in, want altijd productief willen zijn heeft me precies niks gebracht.

In plaats daarvan gaan we nu voor minder controle, meer flexibiliteit en meer compassie. Er is niets mis met een beetje lummelen. Mijn leven hangt niet af van mijn to-do list. Meer doen maakt me niet spontaan een beter mens. Wat mijn brein me ook probeert wijs te maken. Ik doe mijn best, net als iedereen en dat is meer dan genoeg. Druk zijn is GEEN statussymbool. Dus give yourself a break. Letterlijk.

P